Alaşımsız çelik boru ve alaşımlı çelik boru, farklı uygulama gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanmıştır. Bu iki tür borunun ana farkları, kimyasal bileşimlerinde, mekanik özelliklerinde, kullanım alanlarında ve maliyetlerinde yatmaktadır. İşte bu iki tür çelik boru arasındaki başlıca farklar:
Kimyasal Bileşim
- Alaşımsız Çelik Boru: Bu borular, demir ve karbonun yanı sıra çok düşük oranlarda manganez, silikon, sülfür ve fosfor içerir. Karbon içeriği genellikle %0.25 ile %0.60 arasında değişir. Bu borular, “karbon çelikleri” olarak da bilinir ve alaşımlı olmayan çelikler sınıfına girerler.
- Alaşımlı Çelik Boru: Alaşımlı çelik borular, performansı artırmak için çeşitli elementler (krom, nikel, molibden, vanadyum, tungsten, vb.) eklenerek üretilir. Bu elementler, çeliğin mekanik özelliklerini ve korozyon direncini iyileştirir. Alaşım elementlerinin oranı, borunun kullanılacağı özel uygulamaya bağlı olarak değişebilir.
Mekanik Özellikler
- Alaşımsız Çelik Boru: Bu borular, genellikle daha düşük sıcaklık ve basınç koşullarında kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Yüksek sıcaklıklarda veya aşırı basınç altında kullanıldıklarında performansları düşebilir.
- Alaşımlı Çelik Boru: Eklenen alaşım elementleri sayesinde, bu borular yüksek sıcaklık, yüksek basınç ve aşındırıcı ortamlara karşı üstün direnç gösterirler. Daha iyi çekme dayanımı, sertlik ve korozyon direnci sunarlar.
Kullanım Alanları
- Alaşımsız Çelik Boru: Basit su taşıma sistemleri, inşaat sektörü, ve bazı makine yapımı uygulamaları gibi daha az talepkar uygulamalar için tercih edilir.
- Alaşımlı Çelik Boru: Petrokimya sanayi, enerji santralleri, denizcilik sektörü ve yüksek sıcaklık/ basınç gerektiren uygulamalar gibi daha zorlu ortamlar için idealdir.
Maliyet
- Alaşımsız Çelik Boru: Daha düşük alaşım içeriği nedeniyle genellikle alaşımlı çelik borulardan daha ucuzdur.
- Alaşımlı Çelik Boru: Yüksek alaşım içeriği ve gelişmiş özellikleri nedeniyle, alaşımsız çelik borulara kıyasla genellikle daha pahalıdır.
Özetle, alaşımlı ve alaşımsız çelik borular arasındaki seçim, kullanılacakları uygulamanın gereksinimlerine bağlı olarak yapılmalıdır. Her iki tür boru da belirli koşullar altında en iyi performansı sağlamak üzere özel olarak geliştirilmiştir.